Tiểu sử nhà thơ Xuân Quỳnh: Sự nghiệp sáng tác văn học
Trích ngắn tiểu sử của nhà thơ Xuân Quỳnh, sự nghiệp văn học và những tác phẩm để đời của bà.
Xuân Quỳnh là một thi sĩ nữ rất nổi tiếng trong nền văn học Việt Nam, bà cũng là một trong những đại diện tiêu biểu nhất trong mảng thơ tình với rất nhiều tác phẩm được nhiều người biết đến. Bà là con người giàu cảm xúc, toàn tâm, toàn ý và rất nhiệt tình cống hiến cho sự nghiệp thơ ca.
Tiểu sử và sự nghiệp nhà thơ Xuân Quỳnh
1. Tiểu sử nhà thơ Xuân Quỳnh
Xuân Quỳnh tên khai sinh là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh sinh ngày 6 tháng 10 năm 1942 tại xã Văn Khê, thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc phường La Khê, quận Hà Đông, thủ đô Hà Nội). Bà sinh ra trong một gia đình công chức gia giáo, mẹ không may mất sớm, cha thì thường xuyên phải công tác xa nhà nên từ nhỏ Xuân Quỳnh sống với bà nội và được bà nội nuôi dạy tận tình cho đến khi trưởng thành.
Tuy sinh ra và lớn lên trong thời kỳ đất nước khó khăn, đối mặt với rất nhiều gian khổ, hiểm nguy nhưng Xuân Quỳnh vẫn rất mạnh mẽ, bà còn được ví như một cây xương rồng kiên cường có thể sinh sống và phát triển kỳ diệu trên sa mạc khô cằn.
Năm 1955, bà được tuyển vào Đoàn Văn công nhân dân Trung ương và được đào tạo thành diễn viên múa. Với tài năng của xuất sắc của mình bà đã vinh dự được mời đi biểu diễn ở nước ngoài rất nhiều lần, ngoài ra bà còn được tham dự Đại hội thanh niên sinh viên thế giới năm 1959 tại Vienna (Áo).
Trong khoảng thời gian từ năm 1962 đến 1964, bà học tập tại Trường bồi dưỡng những người viết văn trẻ ( khoá I ) của Hội Nhà văn Việt Nam và bắt đầu sự nghiệp văn chương của mình . Sau khi tốt nghiệp, bà làm việc tại báo Văn nghệ và báo Phụ nữ Việt Nam.
Một thời gian sau, bà được nắm giữ chức vụ ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III.
Từ năm 1978 đến lúc mất, Xuân Quỳnh làm biên tập viên Nhà xuất bản Tác phẩm mới.
Bà trải qua hai đời chồng, người chồng đầu tiên là một nhạc công của Đoàn Văn công nhân dân Trung ương. Sau khi ly hôn người chồng đầu tiên, bà tái kết hôn với nhà thơ Lưu Quang Vũ vào năm 1973.
Ngày 29 tháng 8 năm 1988, Xuân Quỳnh không may qua đời cùng với chồng Lưu Quang Vũ và con trai Lưu Quỳnh Thơ mới 13 tuổi trong một vụ tai nạn giao thông rất nghiêm trọng tại Hải Dương.
2. Sự nghiệp sáng tác của Xuân Quỳnh
Hầu hết những sáng tác của Xuân Quỳnh đều hướng về những chủ đề như: Kỷ niệm tuổi thơ, tình yêu gia đình,… Nội dung thơ ca của bà thường phản ánh về hiện thực của cuộc sống lúc bấy giờ của người dân trong những năm đất nước còn đang bị chiến tranh, nghèo khổ.
Thơ của bà rất giàu tình cảm và sự tinh tế kèm theo đó là những bài học triết lý, vô cùng ý nghĩa. Mỗi một tác phẩm sẽ xuất hiện rất nhiều cung bậc tâm trạng khác nhau, khi hạnh phúc đắm say, có lúc lại đau khổ, suy tư…
Một số tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ Xuân Quỳnh được xuất bản và được rất nhiều thế hệ độc giả đón nhận đó là:
- Thuyền và biển, Sóng (viết năm 1967, in trong tập Hoa dọc chiến hào năm 1968)
- Tơ tằm – Chồi biếc (tuyển tập 18 bài thơ) thơ được in chung phần Chồi Biếc, NXB văn học, 1963.
- Hoa dọc chiến hào, 28 bài – 1968
- Tự hát – 1984
- Hoa cỏ may, 18 bài thơ – năm 1989
- Sân ga chiều em đi – 1984
- Thơ Xuân Quỳnh – 1992, 1994
- Thơ tình Xuân Quỳnh – Lưu Quang Vũ 1994
- Truyện cổ tích về loài người (Lời ru trên mặt đất, Nhà xuất bản Tác phẩm mới, 1978)
Ngoài ra, bà còn sáng tác rất nhiều tác phẩm viết về thiếu nhi đã được xuất bản như:
- Tiếng gà trưa
- Bầu trời trong quả trứng (thơ thiếu nhi, 1984)
- Truyện Lưu Nguyễn (truyện thơ, 1985)
- Mùa xuân trên cánh đồng (truyện thiếu nhi)
- Bến tàu trong thành phố (truyện thiếu nhi, 1984)
- Vẫn có ông trăng khác (truyện thiếu nhi, 1986)
- Tuyển tập truyện thiếu nhi 1995
- Chú gấu trong vòng đu quay (tập truyện).
Một số bài thơ của Xuân Quỳnh còn được nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu phổ nhạc rất hay và thành công đó là Thuyền và Biển, Thơ tình cuối mùa thu, …
3. Thành tựu nghệ thuật của nhà thơ Xuân Quỳnh
Nhờ hoạt động nghiêm túc, sáng tạo cũng như miệt mài với sự nghiệp văn chương nên Xuân Quỳnh đã đạt được rất nhiều thành tựu đáng nể như:
- Năm 2001, bà được nhà nước trao tặng giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
- Năm 2017, Chủ tịch nước ký quyết định truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật với 2 tập thơ nổi tiếng đó là Lời Ru mặt đất và Bầu trời trong quả trứng.
- Năm 2019, Xuân Quỳnh vinh dự là danh nhân Việt Nam thứ 3 và là người phụ nữ Việt đầu tiên được Google vinh danh nhân dịp kỉ niệm 77 năm ngày sinh của mình.
Để tưởng nhớ bà, một số tuyến đường trên cả nước đã được đặt tên của bà.
Xuân Quỳnh xứng đáng là một trong số những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ các nhà thơ trẻ thời kì chống Mĩ. Những tác phẩm của bà chắc chắn sẽ mãi đi sâu vào tiềm thức của rất nhiều độc giả.
